Wat is een chronograaf horloge?

Bij Horloge.be is de chronograaf naast duikhorloges en smartwatches het populairste type herenhorloge. Maar wat is een chronograaf nu precies en hoe werkt het? Een chronograaf horloge is kort gezegd een horloge met een stopwatch functie. Maar je kunt er nog veel meer mee. In dit blog leggen we het precies uit.

Wanneer is een chronograaf horloge handig? 

De eerste chronograaf die voor het grote publiek verkrijgbaar was, was een zakhorloge dat werd ontworpen om paardenrennen te timen. Aan het begin van de 20e eeuw werd de chronograaf functie toegevoegd aan polshorloges om onder andere coureurs en piloten in staat te stellen zichzelf en elkaar te timen. Ook astronauten maakten in de jaren zestig gebruik van de chronograaffunctie.

Maar ook als je een chronograaf niet professioneel gebruikt is de functie handig; Hardlopers kunnen meten hoe lang ze over een bepaalde afstand doen. Voor racefans en zwemmers is een chronograaf handig om tussentijden vast te leggen. En de chronograaf heeft nog meer functionele toepassingen; Ze worden bijvoorbeeld ook gebruikt bij hartslagmetingen door artsen (pulsemeter) en duikers gebruiken een chronograaf om tijdens een duik handelingen te timen.

In dit blog bespreken we alleen de ‘traditionele’ analoge chronograaf. Wanneer je zeer gedetailleerde tijdsmetingen wilt doen en metingen wilt bewaren is het aan te raden om te kiezen voor een digitale chronograaf met geheugen, zoals een laptimer of Bluetooth connected horloge.

Hoe werkt een chronograaf?

Het gebruik van een chronograaf is heel eenvoudig. Je hoeft alleen maar op de bovenste start/stop-knop aan de zijkant van het horloge te drukken om de tijdmeting te aan te zetten of te stoppen. Met de onderste knop aan de zijkant van het horloge wordt de stopwatch gereset en terug gezet naar nul, klaar voor de volgende meting.

Hoe lees je de tijd af op een chronograaf?

Een chronograaf werkt gewoon net als alle andere horloges met een uur-, minuten- en secondewijzer.

De meeste horloges met chronograaffunctie hebben daarnaast drie sub-wijzerplaatjes (ook wel aangeduid met de Engelse term ‘subdials’) met daarin een secondewijzer, minutenwijzer en uurwijzer die afzonderlijk van elkaar de verstreken tijd aangeven.

Er bestaan ook chronografen met een extra secondenwijzer die stilstaat op 12 uur. Deze lange secondewijzer meet in dit geval de hele seconden. Deze secondewijzer wordt geactiveerd wanneer de stopwatch wordt gestart.

Zijn er nog andere typen chronograaf-horloges?

Behalve de ‘gewone’ chronograaf, bestaan er nog drie andere varianten van dit type uurwerk:

1. De flyback-chronograaf; Oorspronkelijk ontworpen voor militaire piloten om tijd te winnen, maakt het flyback-mechanisme het mogelijk om de timer te starten én te herstarten door een enkele druk op de knop.
2. De ‘jumping seconds’ chronograaf is een wijzer die kan stoppen op fracties van een seconde (kwart, eenvijfde, eenachtste, en tienden van een seconde) om een extreem precieze tijd te meten.
3. De splitseconde- of dubbelchronograaf: deze zijn bedoeld om tijdsgemiddelden te meten door gebruik van een tweede secondewijzer, die roteert samen met de eerste secondewijzer. Wanneer de knop wordt ingedrukt, stopt de tweede secondewijzer, terwijl de eerste secondewijzer doorloopt. Wanneer de tijd is genoteerd, laat een druk op de knop de gestopte wijzer de andere wijzer weer automatisch ‘bijhalen’. Deze functie is vooral handig voor het noteren van tussentijden of rondetijden.

Een jumping seconds of split seconds chronograaf is zeldzaam en vind je over het algemeen in het topsegment Zwitserse horloges.

Afstand en snelheid meten met behulp van een tachymeterschaal

Het gebruik van een chronograaf is dus vrij eenvoudig. In basis is het gewoon een stopwatch, maar in combinatie met de tachymeterring die bij veel chronografen is afgedrukt op de ring (bezel) van het horloge wordt je chronograaf een instrument waarmee je afstand en snelheid kunt meten. 

Voordat de cockpit vol zat met digitale snufjes werd de tachymeter veel gebruikt door piloten, bijvoorbeeld om na te gaan hoeveel brandstof ze nog hadden voor de afgelegde afstand. Militairen gebruikten een tachymeter om te berekenen hoever ze verwijderd waren van vijandelijk geschut. Daarom vind je een tachymeterschaal vaak op pilotenhorloges en militaire horloges.

De tachymeter gebruiken om snelheid te meten

De snelheid kan worden berekend door de formule T = 3600/t waarbij 'T' het nummer op de tachymeter is, 3600 het aantal seconden per uur en 't' de tijd in seconden, gemeten door de chronograaf. Als je eenmaal de tijd hebt gemeten die je over een kilometer doet en 3600 door dit getal deelt, laat het betreffende getal op de tachymeter de snelheid zien die je rijdt in kilometers per uur. 

Om de gemiddelde snelheid van een “object” zoals een voorbijrazende wielrenner te meten met behulp van een tachymeter, moet je de ingestelde afstand tussen twee punten weten. Stel, je staat langs de weg en weet dat de afstand tussen twee lantaarnpalen 500 meter (0,5 km) is. Zodra de fiets paal 1 passeert, druk je op de startknop. Wanneer de fiets bij paal 2 passeert, stop je de chronograaf. 

Wanneer de secondewijzer op de tachymeterschaal 80 aangeeft, dan betekent dit dat de fietser gemiddeld 40 km per uur heeft gereden.

De tachymeter gebruiken om afstand te meten

Om afgelegde afstand te meten, moet je eerst de kruissnelheid kennen en dient deze constant te blijven. Wanneer je op de snelweg rijdt met een constante snelheid van 100 kilometer per uur start je de secondewijzer van de chronograaf. Wanneer de secondewijzer 100 op de tachymeterschaal aangeeft heb je 1 kilometer afgelegd. 

Met de chronograaf kan je bijvoorbeeld ook meten hoe ver bliksem van je verwijderd is. Start de chronograaf wanneer je de lichtflits ziet en stop deze wanneer je de knal hoort. Geluid reist ongeveer een kilometer per drie seconden. Dus, als je wilt weten hoe ver je van de bliksem verwijderd bent, deel je het aantal gemeten seconden door 3. 

Er zijn nog veel meer berekeningen die je kunt uitvoeren met behulp van een tachymeterschaal. Daarover meer in een volgend blog.

Chronograaf of chronometer-horloge?

De begrippen chronograaf en chronometer worden vaak met elkaar verward. Een chronograaf is een horloge met stopwatchfunctie. Een chronometer is een zeer precies analoog horloge met een inspectiecertificaat uitgegeven door het COSC (Officieel Zwitsers Test Instituut). Met deze certificering verklaart de organisatie dat het uurwerk voldoet aan een serie uiterst strikte eisen, na een serie van 7 technische tests uitgevoerd in een laboratorium. 

Een chronograaf kán dus een chronometer zijn, maar een chronometer is niet altijd een chronograaf.

In de horlogecollectie van Certina vind je meerdere chronometer chronografen voor dames en heren.

Welke chronograaf past bij mij?

Veel heren kiezen voor een chronograaf om de unieke uitstraling van dit type horloge. Sportief of juist heel klassiek. Ook draagcomfort en formaat spelen mee bij de keuze.

Wil je de chronograaf echt gaan gebruiken voor tijdmetingen, dan is het belangrijk dat je vooraf bepaalt aan welke specificaties het horloge moet voldoen. Let hierbij bijvoorbeeld op de maximaal te meten tijd. De meeste traditionele chronografen meten tot 24 uur, 60 minuten en 60 seconden. Kijk ook of je de subdials makkelijk kunt aflezen en wat het gebruiksgemak is van de drukknoppen. 

Andere handige functies zijn lichtgevende markeringen zodat je het horloge in het donker kunt lezen, water- en schokbestendigheid als je de chronograaf onder water of buiten gaat gebruiken, en een tachymeter als je van plan bent afstanden en snelheden te meten.

Op onze pagina chronografen vind je alle chronografen in ons assortiment. Hulp nodig bij het kiezen? Onze winkelmedewerkers staan altijd voor je klaar. Wanneer je vooraf een paar horloges uitkiest en bij je bestelling aangeeft dat je ze komt ophalen, houden we de producten voor je apart en kan je ze op het gemak bekijken en vergelijken.